Od tego roku, w związku z nowelizacją ustawy o samorządzie gminnym, każdą gminę obowiązuje konieczność opracowywania tzw. raportów o stanie miasta.
„Raport o stanie miasta Katowice 2018", który został przekazany katowickim radnym, będzie przedmiotem dyskusji na najbliższej sesji Rady Miasta Katowice, która odbędzie się 27 czerwca, a także na odbywających się w najbliższych dniach komisjach Rady Miasta. Dokument jest podsumowaniem działań miasta podejmowanych w zeszłym roku, w szczególności dotyczy realizacji polityk, programów i strategii, a także przyjętych uchwał rady miasta oraz budżetu obywatelskiego.
Stworzony przez nas raport w pigułce i uproszczeniu pokazuje stan naszego miasta w 2018 roku. Musimy jednak pamiętać, że wiele z opisanych działań musimy postrzegać w zdecydowanie szerszej perspektywie czasowej, bo rozpoczęły się przed rokiem 2018 i są kontynuowane w tym czy w kolejnych latach. Przykładowo można tu wspomnieć o trwającej budowie trzech kompleksów basenowych, trzech centrów przesiadkowych, kompleksowej przebudowie dwóch węzłów Drogi Krajowej 81 czy też termomodernizacji budynków. Jednak nawet taki niewielki wycinek dotyczący procesu rozwoju miasta w 2018 roku jasno wskazuje, że w Katowicach wzrosła jakość życia m.in. w obszarach mieszkalnictwa, usług publicznych, infrastruktury rowerowej. Zeszły rok upłynął także pod znakiem wzmacniania naszej pozycji na arenie międzynarodowej, m.in. dzięki organizacji Szczytu Klimatycznego i kolejnej edycji Intel Extreme Masters, a także współpracy w ramach Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic. – W raporcie postanowiłem także wskazać dwa kluczowe wyzwania dla naszego miasta, które ukierunkowują wiele innych naszych działań. Po pierwsze to jakość powietrza. Choć w woj. śląskim jesteśmy zdecydowanym liderem jeśli chodzi o skalę podejmowanych działań w tej sprawie i wydatkowane środki, co jasno widać w raporcie, to jednak widzimy, jak wiele pracy przed nami, by oddychać czystym powietrzem. Druga kwestia to walka z negatywnymi trendami demograficznymi. Realizujemy w mieście politykę trzech filarów polegającą na: wysokiej podaży atrakcyjnych miejsc pracy, zapewnieniu zdywersyfikowanej oferty mieszkaniowej oraz wysokiej jakości życia. Te założenia mają odzwierciedlenie w raporcie – to przykładowo jeden z najniższych poziomów bezrobocia w Polsce, nowe miejsca w żłobkach czy też lokale przekazywane mieszkańcom w ramach TBS czy programu „Mieszkanie za remont". Do tego oczywiście dochodzą zapowiedziane przeze mnie działania, których efektem będzie uruchomienie w przyszłym roku karty mieszkańca, która zapewni katowiczanom szereg benefitów, zniżek i dostępu do miejskich usług – dodaje prezydent Marcin Krupa.
W raporcie wymienione zostały także nagrody i wyróżnienia, które otrzymały Katowice w ubiegłym roku.
Były to m. in. tytuł najbardziej ekologicznego miasta w Polsce w rankingu magazynu „Forbes", certyfikat „Lider Samorządowej Edukacji", laureat nagrody REAL ESTATE IMPACTOR 2018 w kategorii „wizja zmieniająca oblicze miasta", nagroda portalu „Teraz Środowisko" za całokształt starań w zakresie zrównoważonego rozwoju, pierwsze miejsce w regionie i 5. w Polsce w rankingu miast obywatelskich. W raporcie uwzględniono także współczynniki obrazujące bardzo dobrą kondycję finansową Katowic.
Katowice dla mieszkańców
Najważniejsze dla Katowic były wszystkie działania, które bezpośrednio przyczyniały się do poprawy jakości życia mieszkańców Katowic. Realizacja projektów polegających m.in.: na rozbudowie sieci żłóbków i przedszkoli, tworzeniu warunków do aktywnego spędzania czasu wolnego przez różne grupy wiekowe, tworzeniu przestrzeni publicznych w formie centrów społecznościowych wraz ze skwerami, parkami i urządzeniami sportowo-rekreacyjnymi, potwierdzają, jak istotne miejsce w hierarchii priorytetów miasta, zajmują kwestie społeczne.
W 2018 roku uruchomiono dwa nowe oddziały Żłobka Miejskiego: przy ul. Boya-Żeleńskiego 30 oraz przy Al. Krzywoustego 9 - łącznie na 102 miejsca. W latach 2015–2018 liczba miejsc w oddziałach żłobka miejskiego wzrosła aż 302 i dziś wynosi łącznie 941. W 2018 roku odsetek dzieci objętych opieką żłobkową kształtował się na poziomie bliskim 95% (dla porównania rok wcześniej 70%). W perspektywie ostatnich 5 lat (2014-2018) znacząco wzrosła również liczba miejsc w przedszkolach. Wyrazem dbałości o osoby zagrożone wykluczeniem jest systemowy program odnoszący się do tworzenia centrów społecznościowych. Aktualnie realizowanych jest 13 programów aktywności lokalnej, którymi objęto rekordową, w porównaniu do lat ubiegłych, liczbę osób. Centra społecznościowe i programy aktywności lokalnej realizowane w ubiegłym roku objęte są Lokalnym Programem Rewitalizacji Miasta Katowice na lata 2016-2022:
- w dzielnicy Bogucice – w ramach projektu „Bogucice – moje miejsce na ziemi. Program Aktywności Lokalnej – etap I;
- w dzielnicy Janów-Nikiszowiec, w ramach projektu Projekt „Centrum Społecznościowe w Nikiszowcu - I etap";
- w dzielnicy Załęże, w ramach projektu Centrum Społecznościowe - "Nasze Załęże" – I etap,
- w dzielnicy Szopienice-Burowiec, w ramach projektu Centrum Społecznościowe „SZOPKI" w Szopienicach – I etap,
- w siedzibie Katowickiego Centrum Usług Społecznych Integracja przy ul. Francuskiej 43, w ramach projektu „Katowice Miasto Otwarte – Organizowanie Społeczności Lokalnej – I etap",
- w dzielnicach Załęże, Szopienice-Burowiec, Zawodzie, Nikiszowiec-Janów, Śródmieście, Bogucice, w ramach projektu „Wzmacnianie systemu wsparcia osób w wieku senioralnym oraz ich środowiska rodzinnego – I etap";
- w dzielnicach Wełnowiec-Józefowiec i Dąb oraz w Zawodziu, w ramach projektu „Damy radę! Program aktywizacji zawodowej i społecznej".
W raporcie uwzględniono także działania w obszarze rozwijania oferty dla seniorów
Wśród najważniejszych realizacji można wymienić m.in. program aktywny senior, w ramach którego w 2018 roku wydano blisko 2 tys. nowych kart, Katowicki Dzień Seniora, czy popularne biesiady w dzielnicach.
Rok 2018 upłynął także pod znakiem realizacji wielu działań mających na celu poprawę jakości powietrza. W 2018 roku w Katowicach wymieniono najwięcej źródeł ciepła w historii – 1212, kosztem 9,8 mln zł, uruchomiono pierwsze w Polsce Miejskie Centrum Energii, a także największy w Polsce system czujników jakości powietrza w skład, którego wchodzi dzisiaj 127 urządzeń. W 2018 roku Straż Miejska przeprowadziła także 4429 kontroli palenisk – co oznacza, że statystycznie 1 na 30 kontroli potwierdzała spalanie śmieci. Oznacza to znaczącą poprawę w porównaniu do lat poprzednich – analogicznie w 2016 roku co 6. kontrola potwierdzała spalanie śmieci, a w 2017 roku – co 16.
Katowice stają się miastem coraz bardziej bezpiecznym i otwartym
Spada poziom przestępczości - w 2018 roku liczba przestępstw na 1000 mieszkańców wynosiła 24, a dla porównania w 2014 roku było ich ponad dwukrotnie więcej – czyli 50. jednocześnie wzrasta zaangażowanie Katowiczan w sprawy lokalne, co ma szczególne odzwierciedlenie w poziomie frekwencji w głosowaniu nad wyborem projektów do realizacji w ramach Budżetu Obywatelskiego. Katowice to jedno z niewielu miast w Polsce, w którym frekwencja rośnie z roku na rok – a w 2018 roku wyniosła 16,8% i była trzecia największa spośród miast wojewódzkich i jedna z największych w regionie. Warto dodać, że w 2018 roku katowicki budżet obywatelski był największy w Polsce wśród miast wojewódzkich, w przeliczeniu na jednego mieszkańca – wynosił 80,55 zł.
Wzmocnienie pozycji Katowic w skali ogólnopolskiej i globalnej
Rok 2018 był dla Katowic szczególnie ważny – to pierwszy rok realizacji zadań przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię. W ubiegłym roku w Katowicach obyło się jedno z najważniejszych wydarzeń o randze międzynarodowej- Szczyt Klimatyczny ONZ (COP24 - 24 Konferencja Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu), które przyciągnęło do Katowic 33 tysiące osób. Inne duże wydarzenia o zasięgu międzynarodowym, które odbyły się w Katowicach to m.in. Intel Extreme Masters, Europejski Kongres Gospodarczy oraz Europejski Kongres Małych i Średnich Przedsiębiorstw.
W roku 2018 odnotowano w Katowicach wzrost liczby turystów korzystających z noclegów – było to ponad 430 tys., co w porównaniu z rokiem 2014 oznacza wzrost o 116 tysięcy osób. W mieście wzrosła również liczba miejsc noclegowych - o prawie 500 miejsc więcej niż w roku ubiegłym. Duża liczba hoteli, centrów konferencyjnych oraz coraz większe doświadczenie miasta sprzyja organizacji wydarzeń o randze międzynarodowej, co zostało docenione w maju tego roku przyznaniem Katowicom organizacji Światowego Forum Miejskiego 2022 – drugiej co do wielkości imprezy organizowanej przez agendę ONZ do spraw osiedli miejskich UN-HABITAT, dotyczącą polityki miejskiej i rozwoju miast. Zabiegi o przyznanie Katowicom tej imprezy rozpoczęły się w 2018 roku.
Miasto zaznacza swoją obecność na arenie międzynarodowej nie tylko poprzez realizację projektów międzynarodowych, ale także uczestnictwo w globalnych organizacjach - w roku 2018 przystąpiono do Stowarzyszenia ICLEI Local Governments for Sustainability oraz rozpoczęto procedury przystępowania do Stowarzyszenia Global Parliament of Mayors.
Miasto w dalszym ciągu jest ważnym ośrodkiem akademickim, o czym świadczy m.in. rosnąca liczba studentów zagranicznych studiujących w Katowicach. Katowickie uczelnie dysponują szeroką i interesującą dla młodych ludzi ofertą edukacyjną. W 2018 roku w Katowicach było ponad 42 tys. studentów, w tym blisko 1500 to studencie zagraniczni.
Katowice – centrum biznesowym
Katowice są jednym z największych ośrodków gospodarczych w Polsce, co potwierdza m.in. raport ABSL. Miasto ma bardzo niski wskaźnik stopy bezrobocia. Według stanu na 31 grudnia 2018 r. wynosił on 1,6% - to najniższy wynik w województwie (woj. śląskie 4,3%) oraz jeden z najniższych wyników w kraju (kraj 5,9%). Katowice charakteryzują się także wyższym niż średnia krajowa przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem brutto w sektorze przedsiębiorstw 5 672,36 zł (kraj 4 966,61 zł).
Doskonała lokalizacja na przecięciu transeuropejskich korytarzy transportowych oraz w niedalekiej odległości od 3 lotnisk międzynarodowych w połączeniu z wysokiej jakości kapitałem ludzkim oraz dostępną, atrakcyjną powierzchnią biurową, czynią z Katowic destynacje dla nowoczesnych usług biznesowych. W roku 2018 swoją działalność ulokowali: Keywords Studios, TÜV Rheinland (Centrum Usług Wspólnych) oraz Fujitsu Technology Solutions. Wzrost zatrudnienia w nowych centrach usług przyczynił się do przeformułowania krajobrazu gospodarczego Katowic. W Katowicach trwa intensywny rozwój terenów inwestycyjnych pod zabudowę biurową i hotelową. W szybkim tempie powstają kolejne nowoczesne centra biurowe o wysokim komforcie użytkowania, przyjazne dla środowiska, inteligentne przy jednocześnie niskim zapotrzebowaniu na energię. Na koniec 2018 r. zasoby biurowe w Katowicach przekroczyły 500 tys. m². W minionym roku do użytkowania oddano 51 tys. m² biur, co było wynikiem trzykrotnie wyższym niż w 2017 r.
W zakresie wspierania lokalnego biznesu w 2018 roku rozpoczęła się realizacja Miejskiego Inkubatora Przedsiębiorczości Rawa.Ink przy ulicy Teatralnej 17a w Katowicach. Celem projektu jest stworzenie przyjaznej przestrzeni służącej spotkaniom, rozwojowi i pracy wszystkim zainteresowanym innowacyjnością oraz przedsiębiorczością. W Rawa.Ink będzie funkcjonowało centrum firm start-up'owych oraz rozwoju przedsiębiorczości młodych.
Katowice – eko-rewolucja transportowa
W 2018 roku przygotowywano i prowadzono liczne inwestycje zmierzające do poprawy funkcjonowania systemu transportowego w mieście Katowice, w tym Katowicki System Zintegrowanych Węzłów Przesiadkowych czy rozbudowa DK 81. Zakończono realizację jednej z ważniejszych inwestycji o znaczeniu transportowym tj. centrum przesiadkowego „Ligota". Węzeł integruje transport pieszy, rowerowy, samochodowy, autobusowy i kolejowy oraz zachęca do korzystania z oferty transportu publicznego.
Prowadziliśmy również działania zachęcające mieszkańców i turystów do korzystania z bardziej ekologicznych środków transportu. W 2018 roku prawie dwukrotnie w stosunku do roku poprzedniego wzrosła liczba wypożyczeń roweru miejskiego. Zwiększona została liczba zarówno stacji, jak i rowerów miejskich działających w ramach systemu. Łączna ilość tras i dróg rowerowych systematycznie wzrasta, osiągając w 2018 roku wartość 163 km. Z usług komunikacji miejskiej skorzystało o ponad 3 miliony pasażerów więcej niż w roku poprzednim. We flocie PKM Katowice wzrosła liczba autobusów spełniających normy emisji spalania Euro 6 i EEV – wyjaśnia Bogusław Lowak, naczelnik wydziału transportu.