Choć spośród dokumentów dotyczących nieruchomości najważniejsza jest księga wieczysta, to zagląda się do niej jedynie sporadycznie. Kiedy robi się to najczęściej? Oto 3 sytuacje, kiedy trzeba dotrzeć do księgi wieczystej i zapoznać się z jej zawartością:
- Zakup działki pod budowę domu. Warto sprawdzić, kto może dysponować działką, czy nie jest ona zadłużona oraz czy treści księgi nie trzeba sprostować (np. gdy nieprawidłowo określono położenie działki).
- Zakup działki w celach inwestycyjnych. Warto sprawdzić m.in. czy w księdze wieczystej działki nie znajdują się wzmianki sygnalizujące zmianę prawną dotyczącą nieruchomości, np. działka mogła zostać zajęta przez komornika sądowego.
- Postępowanie spadkowe. Zwłaszcza działka budowlana położona w atrakcyjnej lokalizacji może być zabezpieczeniem pożyczki hipotecznej. Zaglądając do księgi wieczystej, można sprawdzić, czy wchodząca w skład spadku działka nie jest zadłużona.
Do księgi wieczystej zaglądają również właściciele nieruchomości (w tym działek), które zostały zakupione przy wsparciu finansowym banku. Po spłacie zaciągniętego zobowiązania i złożeniu wniosku o wykreślenie hipoteki sprawdzenie aktualnej treści księgi wieczystej to najprostszy sposób, aby dowiedzieć się, czy wniosek został już rozpatrzony.
Jakie informacje zawierają poszczególne działy księgi wieczystej działki?
Analiza księgi wieczystej nie musi oznaczać przeczytania jej „od deski do deski”. Aby uporządkować zawartość tego dokumentu, opracowany został schemat jego tworzenia. W rezultacie każda księga wieczysta składa się z czterech działów. Jakie informacje znajdują się w poszczególnych działach?
- Dział I-O „Oznaczenie nieruchomości”. Tu znajdują się dane ewidencyjne – informacja o numerze działki, jej położeniu, sposobie korzystania (np. działka zabudowana), wielkości obszaru nieruchomości.
- Dział I-Sp „Spis praw związanych z własnością”. Z tej części księgi wieczystej można się dowiedzieć, czy istnieje choćby prawo służebności przejazdu. Jeżeli tak, to pojawią się też dodatkowe informacje, np. na jak długo zostało ono ustanowione.
- Dział II „Własność”. To dział, w którym zamieszcza się informacje o właścicielu (właścicielach) działki. Jeżeli istnieje więcej niż jeden właściciel, to dodatkowo przy nazwisku każdego z nich znajdzie się informacja o wielkości udziału.
- Dział III „Prawa, roszczenia i ograniczenia”. Jeżeli występują roszczenia osób trzecich w stosunku do nieruchomości (np. prawo pierwokupu), to są one ujawniane właśnie w tym dziale księgi wieczystej.
- Dział IV „Hipoteka”. To część stworzona z myślą o hipotekach. To właśnie tu znajdzie się informacja o hipotece, jeżeli sprzedawca działki kupił ją na kredyt i jeszcze nie spłacił całego zobowiązania.
Jak można uzyskać dostęp do księgi wieczystej działki?
Właściciele działek z reguły nie mają problemu z dotarciem do treści prowadzonych dla ich nieruchomości ksiąg wieczystych – znają oni numery swoich ksiąg. Inaczej jest z osobami postronnymi, które niekiedy są zainteresowane zakupem działki lub dowiadują się o spadku. Zwłaszcza w pierwszym przypadku konieczne jest samodzielne ustalenie numeru księgi wieczystej. Jak to zrobić?
Procedura ustalania numeru księgi wieczystej została opisana na portalu: Ksiegawieczysta.net. Tam również znajdują się liczne poradniki, które mogą zainteresować każdą osobę planującą uporządkować kwestie formalne związane z nieruchomością, np. dotyczące zamknięcia księgi wieczystej czy uzyskania odpisu.