Mimo że większość ludzi stara się spłacać swoje długi i należności, to niestety niektóre sytuacje nas przerastają. Gdy stajemy się w świetle prawa dłużnikami, wierzyciel może starać się o odzyskanie długu za pośrednictwem komornika. Zwykle takie sprawy trwają długo, zwłaszcza gdy naprawdę nie posiadamy majątku i dochodów. Co jednak dzieje się w sytuacji, gdy w takim czasie staniemy się spadkobiercami? Czy komornik może zająć majątek ze spadku? Wątpliwości w tej materii rozjaśnia poniższy artykuł. Zapraszamy do lektury.
Dziedziczenie z testamentu lub z ustawy
W sytuacji posiadania długu, który podlega egzekucji, działania wierzyciela w obliczu spadku zależą od typu dziedziczenia przez dłużnika. Odróżniamy bowiem dziedziczenie ustawowe – gdy osoby powołane do spadku dziedziczą w częściach według przepisów. Drugim sposobem dziedziczenia jest testament. W tym przypadku dłużnik może być powołany do spadku lub też pominięty (i wtedy zasadniczo należy mu się zachowek).
Sprawa spadkowa po zmarłym może być przeprowadzona w dowolnym czasie. Jedynie warto pamiętać, że w ciągu 6 miesięcy od śmierci spadkodawcy można spadek odrzucić. Sprawę spadkową zakładają zwykle spadkobiercy, ale może być ona również rozpoczęta na wniosek wierzyciela. Gdy więc dochodzi do dziedziczenia ustawowego, wierzyciel ma prawo do złożenia wniosku o zajęcie prawa dłużnika do żądania podziału majątku spadkowego. Po przyznaniu odpowiedniej części spadku dłużnikowi możliwe jest zajęcie jej w drodze licytacji.
Inaczej jest jednak w przypadku testamentu, w którym spadkodawca pominął dłużnika. W takiej sytuacji należy się mu tylko zachowek. Zasadniczo wynosi on połowę udziału spadkowego, który przypadałby spadkobiercy, gdyby doszło do dziedziczenia z ustawy. Roszczenie o zachowek nie jest jednak obowiązkowe. Można nie domagać się zachowku z różnych powodów.
Zobacz też: Czy komornik może zająć spadek?
Roszczenie o zachowek
Każda osoba, która nie jest powołana do dziedziczenia w testamencie, może wystąpić do spadkobierców z roszczeniem o zachowek (o ile nie jest skutecznie wydziedziczona). Jak już wspomniano, wysokość zachowku najczęściej wynosi 1/2 wartości spadku, jaki przypadałby tej osobie, gdyby doszło do dziedziczenia z ustawy. W niektórych sytuacjach zachowek wzrasta do kwoty 2/3. Wartość zachowku powinna być wypłacona przez spadkobiercę czy spadkobierców na żądanie. Oczywiście tak to wygląda w teorii, w praktyce nieraz wszystko trwa dłużej.
Gdy dana osoba jest dłużnikiem, od którego egzekwuje dług komornik, sytuacja nieco się komplikuje. Zgodnie bowiem z treścią art. 887 Kodeksu postępowania cywilnego na podstawie zajęcia wierzyciel może wykonywać wszelkie prawa i roszczenia dłużnika. Teoretycznie więc wierzyciel ma prawo wytoczyć w imieniu dłużnika powództwo o zachowek przeciw osobom powołanym do spadku w testamencie.
Z punktu widzenia prawa roszczenie o zachowek jest bowiem wierzytelnością. Warto jednak pamiętać, że takie rozwiązanie prawne – tj. wystąpienie o zachowek w imieniu dłużnika – mimo iż teoretycznie możliwe, jest właściwie niestosowane w praktyce. Ryzyko zatem wystąpienia takiej sytuacji jest naprawdę niewielkie.
Jak więc widać, komornik może zająć majątek ze spadku. Dotyczy to zajęcia części, która przypada dłużnikowi. Jeśli dojdzie do sprawy spadkowej i podziału majątku spadkowego, komornik może wystawić tę część na licytację. Gdy jednak w sprawie występuje testament, który dodatkowo pomija dłużnika, sytuacja mocno się komplikuje. Wówczas majątek spadkowy raczej nie zainteresuje wierzyciela.
Źródło: eWindykacja24.pl
