Kryptowaluty coraz częściej pojawiają się jako narzędzia pomagające w utrzymaniu wartości pieniądza na dłuższą metę (zobacz, jak prezentuje się aktualny polkadot kurs). Warto jednak zwrócić uwagę, że inwestowanie w nie niesie za sobą znaczne ryzyko wahań cenowych, co może prowadzić do utraty całego zainwestowanego kapitału. Zastanów się dobrze, zanim zdecydujesz się na taką inwestycję i dowiedz się, jak funkcjonuje zdecentralizowany świat kryptowalut.
Czym jest decentralizacja w kontekście kryptowalut?
Charakterystyczną cechą kryptowalut, definiującą je jako cyfrowe aktywa, jest ich brak centralnego zarządzania. Oznacza to brak jednej, głównej instytucji odpowiedzialnej za nadzór lub pośrednictwo w obrocie daną kryptowalutą.
Większość kryptowalut opiera się na tzw. technologii łańcucha bloków, znanej również jako blockchain. To technologia bazująca na rozproszonych bazach danych. Istota decentralizacji w tej strukturze polega na braku pojedynczego, kluczowego węzła sieci, który byłby newralgicznym punktem oraz źródłem ewentualnych błędów. Skuteczna decentralizacja w świecie kryptowalut pojawia się, kiedy jest obecna zarówno wśród twórców systemu, jak i wśród tych, którzy weryfikują transakcje - czyli tzw. górników (minerów).
|
Aspekt decentralizacji |
Rola w świecie kryptowalut |
|
Niezależność od władz, instytucji finansowych itp. |
Odporność na awarie i ataki hakerskie |
|
Otwartość i przejrzystość (weryfikować transakcje w publicznym łańcuchu bloków może każdy) |
Wysoki poziom zaufania użytkowników |
|
Brak barier na wejściu |
Wysoki poziom innowacyjności |
|
Niezmienność (raz zapisane transakcje nie mogą ulec zmianie) |
Ochrona przed oszustwami |
|
P2P (Peer-to-peer) - transakcje są zawierane bezpośrednio między uczestnikami |
Niskie opłaty transakcyjne i szybsze przetwarzanie transakcji |
Technologia blockchain: podstawowe informacje
Kluczową cechą kryptowalut jest ich zdecentralizowana struktura oparta na technologii blockchain. Blockchain działa jak otwarta księga, rejestrująca wszystkie operacje w obrębie danej kryptowaluty. Te operacje są zabezpieczane i weryfikowane za pomocą zaawansowanych technik kryptograficznych. Specjalne, wysoko wydajne komputery, zwane koparkami, dokonują tych obliczeń w czasie rzeczywistym.
Technologia blockchain funkcjonuje w modelu peer-to-peer, co oznacza, że nie jest kontrolowana przez jedną centralną jednostkę. Osoby, które posiadają te mocne komputery i zajmują się weryfikacją transakcji, są nazywane górnikami. Są to równocześnie uczestnicy tej technologii i pomagają w zarządzaniu danymi związanymi z kryptowalutami. Dodawanie nowych bloków (zestawów transakcji) do tej księgi wymaga procesu nazywanego kopaniem kryptowalut, w który zaangażowanych jest wielu górników. Istota decentralizacji polega na tym, że działania jednego górnika nie wpływają znacząco na cały system. Nawet, jeśli jeden z nich napotka problemy techniczne, cała sieć kryptowalutowa będzie działać bez zakłóceń.
Różnice w decentralizacji między PoW a PoS
Koncepcja decentralizacji jest różnie interpretowana w zależności od przyjętego protokołu, a najbardziej wyraźne rozbieżności występują między sieciami bazującymi na Proof of Work i Proof of Stake.
Proof of Work
W przypadku Proof of Work – poziom decentralizacji określany jest przez liczbę uczestników procesu wydobycia, odmienne zdolności obliczeniowe wśród nich oraz udział w sieci, jaki mają najwięksi gracze. W pełni zdecentralizowany system kryptograficzny zakłada obecność licznych niezależnych górników, działających indywidualnie, zamiast skupisk dużych pool minerów.
Proof of Stake
W kontekście Proof of Stake – poziom decentralizacji ocenia się poprzez obserwację liczby walidatorów, rozkład posiadanych przez nich tokenów oraz strukturę, jak i liczebność pool’ów stakingowych. Optymalny scenariusz zakłada, że mnogość drobnych właścicieli tokenów deleguje swoje środki wielu walidatorom, z których każdy ma niewielki, np. 1-2%, udział w ogólnej sieci.
Aspekty dodatkowe do rozważenia w kontekście decentralizacji kryptowalut
Poza kluczowymi zagadnieniami technicznymi, nie można zapomnieć o aspekcie ekonomicznym, czyli rozkładzie własności i strukturze tokenów. Kto kontroluje główną pulę ekonomicznych zasobów protokołu? To pytanie jest bardzo istotne dla potencjalnych inwestorów.
Zagrożeniem jest sytuacja, w której znacząca część tokenów jest skupiona w rękach kilku wpływowych podmiotów. Daje im to możliwość dominacji na rynku. Gdy fundatorzy lub kapitał venture kontrolują znaczną ilość monet, każda ich decyzja o sprzedaży bezpośrednio wpływa na wartość rynkową. Przy korzystaniu z tokenów bazujących na ERC-20, Etherscan jest świetnym narzędziem do analizy rozkładu własności. Udostępnia szczegółowy przegląd portfeli oraz pozwala zobaczyć, jaką część tokenów kontroluje 10, 100 lub nawet 1000 największych właścicieli. To ważny wskaźnik. Gdy okazuje się, że kilkanaście głównych adresów kontroluje więcej tokenów niż reszta społeczności, decentralizacja w tej sferze pozostaje w sferze marzeń.
Inwestowanie w DeFi – przewodnik
Zastanawiasz się nad inwestowaniem w zdecentralizowane finanse? Istnieje kilka dróg, by zdobyć takie cyfrowe aktywa.
Najbardziej oczywistą opcją jest zakup tokenów DeFi. Zaletą tej metody jest dostęp do całego rynku DeFi, posiadając choćby jedną monetę. Zdeponowanie swoich środków na platformie DeFi pozwala na pasywny zarobek. W niektórych sytuacjach dłuższy okres depozytu może przynieść wyższe zyski, jednak to zależy od danej platformy.
Ze względu na duże zainteresowanie, platformy DeFi wprowadziły yield farming, strategię bazującą na optymalizacji zysków z depozytów.
Możliwości zysku na DeFi to m.in.:
- Długoterminowe trzymanie (HODL) – polega na zakupie i zignorowaniu krótkoterminowych fluktuacji cen. Idealne dla kryptowalut o dużym potencjale.
- Handel kryptowalutami – skupia się na korzystaniu z krótkoterminowych różnic cen, dźwignia finansowa może znacząco zwiększyć potencjalny zysk.
- Pożyczki – protokół DeFi pozwala pożyczać kryptowaluty w zamian za prowizję.
- Stakowanie – pasywny zarobek poprzez wpłacanie kryptowalut.
Po zrozumieniu istoty pracy górników, zasad działania walidatorów oraz istoty pracy w pool’ach, warto zastanowić się nad takimi pytaniami:
- Jak duża część węzłów sieciowych posiada pełne kopie łańcucha, a jak duża działa w trybie „light”?
- Kto zarządza tymi węzłami i jak są rozmieszczone na świecie?
- Czy istnieje możliwość dołączenia do sieci w roli górnika, walidatora lub też węzła bez konieczności uzyskania zgody?
- Ilu deweloperów aktywnie pracuje nad ewolucją danego systemu?
- Jakie są mechanizmy zarządzania w danej sieci, czy funkcjonuje DAO i jakie ma realne uprawnienia?
- Jaka jest aktywność społeczności i ilu uczestników bierze udział w debatach?
- Jak są tworzone i dystrybuowane nowe jednostki w systemie?
- Czy miały miejsce jakieś kryzysy (np. ataki hakerskie) i jak zostały zażegnane?
- Takie oznaki, jak konieczność akceptacji walidatora, ograniczone uprawnienia DAO albo niewielka aktywność na forach mogą wskazywać na niski poziom decentralizacji wybranej kryptowaluty.
Teraz wiesz, dlaczego decentralizacja jest tak ważna. Przyszedł więc czas zastanowić się nad inwestowaniem w kryptowaluty.