Przywłaszczenie mienia jest jednym z najczęściej popełnianych przestępstw. Bywa ono nierzadko mylone z kradzieżą, jednakże zachodzą tutaj pewne różnice, które dotyczą m.in. przedmiotu przestępstwa. Na czym dokładnie polega przywłaszczenie mienia? W jaki sposób i gdzie można zgłosić jego popełnienie, aby sprawca został ukarany? Artykuł powstał przy współpracy z kancelarią Mateusz Szurman Kancelaria Adwokacka.
Czym jest przywłaszczenie mienia?
Przestępstwo przywłaszczenia mienia zostało stypizowane w art. 284 Kodeksu karnego (KK). Polega ono na bezprawnym zatrzymaniu cudzej rzeczy bez zgody właściciela. Oznacza to, że do przywłaszczenia może dojść np. po tym, jak ktoś pożyczył od kogoś samochód, a następnie nie ma zamiaru go oddać. Warto dodać, że przedmiotem przywłaszczenia może być nie tylko rzecz ruchoma, ale i prawo. W kontekście tego ostatniego można wskazać na prawa autorskie do utworu.
Przywłaszczenie cudzej rzeczy ruchomej lub prawa majątkowego zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 3 (art. 284 § 1 KK). Jeżeli zaś ta rzecz została powierzona sprawca, np. na mocy umowy użyczenia, wówczas kara jest bardziej surowa – pozbawienie wolności od 3 miesięcy do lat 5 (art. 284 § 2 KK). Natomiast w wypadku mniejszej wagi lub przywłaszczenia rzeczy znalezionej, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku (art. 284 § 3 KK).
Przywłaszczenie a kradzież
Jak już zostało powiedziane na wstępie, przywłaszczenie bywa niekiedy mylone z kradzieżą. Otóż kradzież polega na zabraniu cudzej rzeczy ruchomej, czyli inaczej pozbawienia władztwa nad nią właściciela. Najlepszym tego przykładem może być kradzież cudzego samochodu z parkingu bądź portfela w autobusie. W przypadku zaś przywłaszczenia, konkretny przedmiot znajduje się początkowo w legalnym posiadaniu sprawcy. Ten jednak w późniejszym czasie w przestępny sposób ów przedmiot włącza do swojego majątku. Jako przykład może służyć zabór firmowego komputera, który został pracownikowi wydany, w celu wykonywania przy jego pomocy pracy zdalnej.
Nie jest to jedyna różnica pomiędzy tymi dwoma przestępstwami. Mianowicie przedmiotem kradzieży może być wyłącznie rzecz ruchoma, z kolei w przypadku przywłaszczenia może to być również prawo majątkowe.
Zgłoszenie przywłaszczenia mienia
Zasadniczo przywłaszczenie mienia jest przestępstwem o charakterze publicznoskargowym. Oznacza to, że wystarczy zgłosić fakt lub podejrzenie jego popełnienia policji lub prokuraturze, aby organy te zajęły się ściganiem sprawcy. Konieczne jest też złożenie zeznań.
Należy jednak zwrócić uwagę na sytuację opisaną w art. 284 § 4 KK. Mianowicie jeżeli przywłaszczenie nastąpiło na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego. Rozwiązanie to ma na celu zapewnienie odpowiedniej ochrony więzi rodzinnych. Wiele spraw można bowiem załatwić polubownie, bez konieczności angażowania w nie organów państwa i sądu, co zawsze negatywnie wpływa na sytuację pomiędzy najbliższymi.
Bez względu na tryb ścigania sprawa jest rozpatrywana przez sąd. Istotne znaczenie mają zgromadzone dowody. Mogą to być wyjaśnienia oskarżonego, zeznania świadków oraz pokrzywdzonego, a także dowody z dokumentów, np. umowy, oraz nagrania audio i wideo. Ich ostatecznej oceny zawsze dokonuje sąd. Warto pamiętać, że od zapadłego wyroku można złożyć apelację do sądu wyższej instancji.
Mateusz Szurman Kancelaria Adwokacka
ul. Rynek Dębnicki 6/3
30-319 Kraków
Tel: 604 503 070
Polecamy również: