Gry planszowe w naszym kraju mają długą historię. Pierwsza z nich w Polsce - "Assarmot" - powstała już w 1830 roku. Jej autorką była Klementyna Hoffmanowa.
Jest to ciekawa postać historyczna - uważa się ją za jedną z pierwszych Polek, które utrzymywały się wyłącznie z własnej pracy. Jej głównym źródłem utrzymania była twórczość literacka, była też inspektorką wszystkich warszawskich szkół i pensji żeńskich. W latach 1824-1828 redagowała pierwsze w Polsce czasopismo dla najmłodszych zatytułowane Zabawy dla dzieci. Miało to niewątpliwie duży wpływ na jej późniejszą karierę.
Choć Gofmanowa nawoływała do powszechnej edukacji kobiet i podejmowania przez nie pracy zarobkowej, daleko jej było do sufrażystki, postrzegającej rolę kobiet w tradycyjny sposób - jako podporządkowanych mężczyznom.
Niemniej jednak metody Hoffmanowej doprowadziły do wzrostu świadomości społecznej Polek w XIX wieku. To właśnie jej uczennica, Narcyza Żmichowska, często nazywana pierwszą polską feministką, stała się jedną z najważniejszych inicjatorek ruchu na rzecz emancypacji kobiet w Polsce. Przejdźmy jednak do Assarmota, który powstał w ramach programu edukacyjnego Hoffmanowej.
Obecnie grę można wypróbować jedynie na rekonstrukcjach lub w kółkach tematycznych. Niestety, młodzi ludzie nie będą mogli nałogowo kupować jej online lub otrzymać darmowego bonusu do gry na stronie bonus-bez-depozytu.pl, tak jak robiliby to ze zwykłymi grami.
Początki
Gra została stworzona około 1830 roku. Oczywiście gry planszowe istniały już wcześniej, ale były pozbawione elementów fabularnych. Przykładem może być Gęś, jedna z najpopularniejszych gier towarzyskich w Europie, która dotarła również do Polski. Wynaleziona we Włoszech gra rozgrywana była na planszy, na której narysowane były 63 pola, ułożone w kształt zawiniętego "ślimaka".
Gracze rzucali dwiema kostkami i przesuwali swoje pionki na określoną liczbę pól. Na niektórych z nich dochodziło do wydarzeń ułatwiających, a na innych utrudniających rozgrywkę. Historykom trudno jest określić, kiedy Gęś trafiła do Polski, ale prawdopodobnie stało się to w XVII wieku. Najstarsza zachowana plansza pochodzi z 1721 roku i znajduje się w zasobach Biblioteki Jagiellońskiej.
Jak grano w Assarmot?
Stworzony przez Klementynę Hoffmanową Assarmot czerpie inspirację z gry włoskiej. Plansza również ma formę "ślimaka", który składa się z ułożonych obok siebie pól. Fabuła to jednak podróż przez historię narodu polskiego od czasów przedchrześcijańskich do 1815 roku. Na każdym polu znajduje się rysunek przedstawiający postać historyczną/mitologiczną lub konkretne wydarzenie. Najważniejszy jest numer, który odsyła graczy do rozdziału w książce, będącej swoistym przewodnikiem po grze.
W grze może brać udział "duża lub mała" liczba graczy. Każdy z nich jest reprezentowany na planszy jako pionek, którym może być dowolny mały przedmiot. Hoffmanova zalecał używanie pierścieni i monet.
Interesujące jest również to, że gra toczyła się o określony zakład, ponieważ każdy gracz musiał przynieść określoną liczbę "znaków", tj. słodyczy lub przekąsek, o które rywalizował. Zasady były proste - uczestnicy rzucali dwiema kostkami z rzędu i przesuwali swoje pionki na tyle pól, ile wypadło oczek. Celem było jak najszybsze dotarcie do ostatniego pola i "zgarnięcie" cukierka. Niektóre pola zawierały również bonusy lub przeszkody.
Edukacja przez zabawę
Podstawowym celem edukacji historycznej było wychowanie patriotyczne i kultywowanie pamięci o przodkach. Czytając treść poszczególnych rozdziałów, rzuca się w oczy, że według Hoffmanowej katastrofy nie spowodowali Polacy, ale wrogie narody i członkowie szlachty, którzy nadużywali swoich przywilejów.
Docierając do mety, dowiadujemy się, że "Polacy, doprowadzeni do ruiny przez upadek Napoleona, znaleźli wskrzesiciela w osobie błogosławionej pamięci Aleksandra I. Wyciągnął do nich rękę i stworzył Królestwo Polskie". Pozytywne słowa o carze były wynikiem rosyjskiej cenzury. Z drugiej strony nie należy zapominać, że wielu ówczesnych intelektualistów widziało w powstaniu Królestwa Polskiego wielką szansę.
Argumentem przemawiającym za pierwszym przypuszczeniem jest fakt, że Piast został wydany w 1904 roku. Twórcy zaznaczyli we wstępie, że Klementyna Hoffmanowa z powodu cenzury musiała pominąć wiele istotnych faktów z historii języka polskiego, które znalazły się w Piaście.
Ważne jest również to, że Gofmanowa zwraca uwagę na "historię bajeczną". W XIX wieku wielu polskich historyków i uczonych gloryfikowało czasy przedchrześcijańskie, postrzegając społeczeństwo słowiańskie jako idealne. Wynikało to w dużej mierze z chęci wzmocnienia własnej tożsamości wśród Polaków, którzy zostali pozbawieni państwa i poddani niemieckiemu lub rosyjskiemu ujarzmieniu.