Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej po raz kolejny zajmie się sprawą kluczową dla tysięcy frankowiczów. Tym razem chodzi o przedawnienie roszczeń Banków, które po unieważnieniu umowy domagają się zwrotu kapitału. Wyrok w sprawie C-753/24 może zdecydować, czy względy słuszności pozwalają mimo wszystko na dochodzenie takich roszczeń przez instytucje finansowe.
Jak wynika z ogólnodostępnych danych statystycznych, wpływ nowych spraw frankowych do sądów powoli, lecz sukcesywnie maleje. Sądy coraz sprawniej rozstrzygają o nieważności umów frankowych, a niektóre z nich mogą pochwalić się pokryciem wpływu na poziomie 130%. Nie zmienia to faktu, że z biegiem czasu pojawiają się różnego rodzaju wątpliwości i pytania, którymi po raz kolejny musi zająć się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, a to na skutek pytań prejudycjalnych zadawanych przez sądy polskie.
Frankowicze kontra Bank: pozwy o zwrot kapitału
Frankowicze, szczególne ci, którzy znaleźli w swej skrzynce pocztowej niemiłą niespodziankę, a mianowicie pozew Banku o zwrot kapitału kredytu, z wielką niecierpliwością czekają na rozstrzygnięcie jednego z nich, a konkretnie pytania w sprawie zarejestrowanej przez TSUE pod sygn. C-753/24, które brzmi:
„czy art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich oraz zasady skuteczności, proporcjonalności, pewności prawa i prawa do sądu należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie przepisom krajowym, które pozwalają sądowi krajowemu na uwzględnienie przedawnionego roszczenia przedsiębiorcy przeciwko konsumentowi o zwrot świadczeń nienależnych spełnionych na podstawie umowy, która stała się nieważna na skutek zawarcia w niej nieuczciwych warunków umownych, jeżeli wymagają tego względy słuszności lub zasady współżycia społecznego”
Innymi słowy, TSUE odpowie na pytanie, czy względy słuszności lub zasady współżycia społecznego pozwalają na uwzględnienie przez sąd podniesionego przez kredytobiorcę zarzutu przedawnienia, którego skutkiem natomiast będzie brak konieczności zwrotu Bankowi kapitału kredytu. To natomiast niewątpliwie znacznie zwiększy korzyść finansową dla kredytobiorców, który zdecydowali się na spór z Bankiem i wystąpili z roszczeniem o unieważnienie umowy frankowej. Niewątpliwie korzystne w tej kwestii rozstrzygnięcie TSUE wpłynie bowiem na kształt linii orzeczniczej sądów krajowych, które co do zasady podzielają poglądy wyrażane przez Trybunał.
Mając na względzie treść art. 1171 § 1 k.c., który stanowi, iż w wyjątkowych przypadkach sąd może, po rozważeniu interesów stron, nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi, jeżeli wymagają tego względy słuszności, pozytywne dla konsumentów rozstrzygnięcie omawianego pytania prejudycjalnego, za całą pewnością znacząco ułatwi drogę do przeforsowania przed sądami krajowymi zarzutu przedawnienia roszczeń Banku. Zważając na fakt, że z końcem roku 2024 Banki „zasypały” kredytobiorców falą pozwów o zwrot kapitału kredytu, na rozstrzygnięcie pytania prejudycjalnego w sprawie C-753/24 czeka z pewnością bardzo wielu zainteresowanych frankowiczów.
Autor: adwokat Kamil Śledź, Korzybski Wojciński Kancelaria Radców Prawnych