Na grzybicę paznokci cierpią zarówno mężczyźni, jak i kobiety we wszystkich przedziałach wiekowych. Zazwyczaj sądzimy, że choroba ta nam nie grozi, ponieważ bardzo dbamy o higienę osobistą. Niestety, nie stanowi to dostatecznej ochrony przed tą kłopotliwą chorobą. Warto wiedzieć, dlaczego...
Na czym polega grzybica paznokci?
Grzybica paznokci jest chorobą zakaźną. Polega ona na zniekształceniu i uszkodzeniu płytki paznokcia przez grzyby chorobotwórcze, których gatunków poznano jak dotąd około 200. Wśród nich wyróżnia się trzy grupy: dermatofity, grzyby drożdżopodobne oraz grzyby pleśniowe. Bardzo często choroba rozwija się w następstwie grzybicy skóry rąk lub nóg. Poprzedza ją zazwyczaj pojawienie się zaczerwienienia, pęcherzyków i grudek na skórze wokół paznokcia, a sama skóra łuszczy się i łatwo pęka. Procesowi temu często towarzyszy świąd, pieczenie i nieprzyjemny zapach.
Objawy choroby
Do podstawowych objawów należą zmiany w wyglądzie paznokci, takie, jak: pogrubienie płytki paznokciowej, powiększenie i wygięcie paznokcia, nadmierna łamliwość, kruchość i pękanie paznokcia, zmiana zabarwienia na białą, żółtobrunatną lub zielonkawą, oddzielanie się paznokcia od łożyska oraz zapalenie wału paznokciowego. Znacznie częściej grzybica występuje na paznokciach stóp (zwłaszcza dużych palców), niż rąk. Chorobie towarzyszą również negatywne skutki społeczne, związane ze względami estetycznymi.
W jaki sposób można się zarazić?
Grzybicą paznokci można się zarazić bardzo łatwo, ponieważ zarodniki grzybów rozsiewają się niezwykle szybko, a w sprzyjających warunkach (wilgoć i ciepło) bez trudu atakują zdrowe komórki. Najczęściej do zakażenia dochodzi wskutek korzystania z publicznych basenów, saun, urządzeń sanitarnych oraz toalet. Grzyby chorobotwórcze mogą zaatakować również błony śluzowe, skórę, a także narządy wewnętrzne. Lekarze wyróżniają kilka czynników, które sprzyjają zakażeniom grzybiczym. Należą do nich: osłabienie i obniżenie odporności organizmu (wynikające z leczenia antybiotykami, lekami przeciwzapalnymi oraz sterydowymi), niedobór witamin (głównie z grupy B) i minerałów (zwłaszcza cynku oraz żelaza), urazy mechaniczne i oparzenia skóry, niewydolność żylna, zaburzenia metaboliczne (otyłość, cukrzyca), choroby skóry (łuszczyca, atopowe zapalenie skóry, rogowacenie naskórka), czy podeszły wiek. Nieodpowiednia higiena oraz noszenie zbyt ciasnego i nieprzepuszczającego powietrza obuwia również znacznie podwyższa ryzyko rozwoju choroby.
Zapobieganie grzybicy paznokci
Mówi się, że „lepiej zapobiegać, niż leczyć”. Jest to prawda. Profilaktyka ma szczególne znaczenie właśnie w przypadku grzybicy paznokci, której leczenie jest bardzo kłopotliwe i długotrwałe. Przede wszystkim podczas korzystania z basenów, saun, klubów fitness, gabinetów rehabilitacyjnych oraz łazienek w hotelach należy nosić klapki lub specjalne obuwie. Konieczne jest ponadto odpowiednie dbanie o higienę osobistą, dokładne mycie dłoni i stóp oraz wycieranie skóry do sucha. Nie wolno używać cudzych butów (zwłaszcza na bosą stopę). Należy unikać ciasnego, nie odprowadzającego wilgoci obuwia. Skarpety powinny być wykonane z przewiewnych, odprowadzających wilgoć materiałów (najlepiej bawełny). Osoby cierpiące na nadmierną potliwość stóp powinny po każdym umyciu stosować pudry i preparaty przeciwgrzybicze (paznokcie najlepiej obcinać na krótko). Osoby korzystające z usług pedicure i manicure powinny staranie wybierać salony kosmetyczne, ponieważ przez niedostatecznie wysterylizowane narzędzia bardzo łatwo zarazić się grzybicą. Każde niepokojące zmiany w wyglądzie paznokci powinny skłonić nas do wizyty u dermatologa – zobacz: „dermatolog Katowice".
Rozpoznanie i leczenie grzybicy paznokci
Prawidłowe leczenie powinno opierać się na badaniu mykologicznym paznokci. Pozwala ono precyzyjnie zidentyfikować rodzaj grzybów wywołujących chorobę, a także ustalić ich wrażliwość na poszczególne leki (mykogram). Niekiedy potrzebne jest wykonanie biopsji paznokcia. Najlepsze efekty przynosi leczenie skojarzone (polegające na leczeniu miejscowym i ogólnym), które trwa od 4 – 6 tygodni do kilku miesięcy. W leczeniu stosuje się preparaty zawierające substancje grzybobójcze, można jednak również zastosować laseroterapię. Niestety, chorobę trudno jest wyleczyć całkowicie, ponieważ ma tendencję do nawrotów (główną przyczynę stanowi zbyt wczesne przerwanie terapii i brak prawidłowego odkażania obuwia). Więcej przydatnych informacji można znaleźć w artykule: „Grzybica paznokci – leczenie, objawy grzybicy paznokci".
Co radzi dermatolog?
Dermatolodzy radzą, aby stosować się do pięciu podstawowych wskazówek, dzięki którym leczenie będzie bardziej skuteczne. Podczas terapii należy:
Po pierwsze – na bieżąco skracać paznokieć jednorazowym pilnikiem, co zapobiega nadkażaniu zdrowych miejsc i ułatwia penetrację leku do wnętrza płytki paznokciowej.
Po drugie – często dezynfekować obuwie, skarpety i rękawiczki za pomocą 10% roztworu formaliny, co zapobiega powtórnemu zakażeniu (najlepiej byłoby wymienić je na nowe, luźne i przepuszczające powietrze).
Po trzecie – wspomagać odporność organizmu przez stosowanie odpowiedniej diety, ruch na świeżym powietrzu oraz suplementację witamin i minerałów.
Po czwarte – unikać czynników sprzyjających zakażeniu, a więc kąpieli w basenach i korzystania z publicznych urządzeń sanitarnych.
Po piąte – nie wolno przerywać leczenia na własną rękę, nawet jeśli wydaje się, że na paznokciach nie ma już najmniejszego śladu choroby.
Pamiętajmy, że podstawą skutecznego wyleczenia grzybicy (nie tylko paznokci), jest przede wszystkim precyzyjna diagnoza.
