Od października nad Katowicami ponownie lata dron kontrolujący jakość spalin wydobywających się z domowych kominów. Specjalistyczne urządzenie, obsługiwane przez operatorów współpracujących z Urzędem Miasta, wspólnie ze Strażą Miejską bada miejsca, gdzie mogą być spalane złej jakości paliwa, które negatywnie wpływają na jakość powietrza. Dzięki współpracy z Zespołem Ochrony Środowiska Straży Miejskiej, w przypadku wykrycia nieprawidłowości możliwa jest szybka kontrola bezpośrednio w danym budynku.
Jak działa dron?
Dron mierzy stężenie pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5 oraz bada obecność formaldehydu i cyjanowodoru – substancji mogących świadczyć o spalaniu odpadów, takich jak plastik. Urządzenie podlatuje blisko „podejrzanego” komina, pobierając próbki spalin, a dane przesyłane są do operatora, który natychmiast informuje strażników. Taka procedura jest w Katowicach stosowana już od kilku lat i pozwala na skuteczne identyfikowanie źródeł zanieczyszczeń.
Kontrole w katowickich domach i na ogródkach
Oprócz domów, dron monitoruje również ogródki działkowe i tereny rekreacyjne, gdzie spalane są liście i inne odpady. Strażnicy miejscy weryfikują także przestrzeganie przepisów antysmogowych Sejmiku Województwa Śląskiego dotyczących eksploatacji urządzeń grzewczych.
Pierwsza kontrola w tym sezonie grzewczym odbyła się 28 października w śródmieściu Katowic oraz dzielnicach Szopienice i Piotrowice. W okresie do połowy grudnia planowanych jest jeszcze dziewięć kontroli przy użyciu drona, które pozwolą na monitorowanie jakości powietrza w różnych rejonach miasta.
Statystyki działań straży miejskiej
Od początku 2024 roku do 25 października Straż Miejska w Katowicach przeprowadziła 475 kontroli dotyczących przestrzegania przepisów związanych z ogrzewaniem i spalaniem. W pierwszym kwartale 2024 roku funkcjonariusze razem z firmą Flytronic zrealizowali także siedem akcji kontrolnych z użyciem drona, który wspierał ich w lokalizowaniu źródeł zanieczyszczeń.
Sankcje za łamanie przepisów
W przypadku wykrycia naruszeń w zakresie spalania niedozwolonych materiałów strażnicy mogą zastosować różne sankcje. Kontrola może zakończyć się pouczeniem, nałożeniem mandatu do 500 zł, a w poważniejszych przypadkach, gdy sprawa trafia do sądu, grzywna może wynieść nawet do 5 tysięcy złotych. Utrudnianie kontroli również podlega karze – zgodnie z art. 225 Kodeksu Karnego jest to przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności do trzech lat.
Obowiązek wymiany przestarzałych kotłów
Zgodnie z uchwałą antysmogową, mieszkańcy Katowic mają obowiązek wymiany przestarzałych kotłów na bardziej ekologiczne rozwiązania. Terminy wymiany zależą od wieku i klasy urządzenia:
- Do 31 grudnia 2021 r. – kotły powyżej 10 lat oraz bez tabliczki znamionowej,
- Do 31 grudnia 2023 r. – kotły w wieku od 5 do 10 lat,
- Do 31 grudnia 2025 r. – kotły młodsze niż 5 lat,
- Do 31 grudnia 2027 r. – kotły klasy 3 i 4.
Miejscowe ogrzewacze, takie jak kominki, również muszą spełniać normy unijne. Do końca 2022 roku należało wymienić urządzenia niespełniające wymogów unijnego rozporządzenia z 2015 roku.