Prawo karne skarbowe zawiera szereg instytucji umożliwiających konsensualne zakończenie postępowania. Ma to niewątpliwie wiele zalet. Po pierwsze, zakończenie sprawy zajmuje mniej czasu, co często ogranicza również stres związany z postawieniem w stan oskarżenia. Po drugie, sprawca co do zasady liczyć może na łagodniejszy wymiar kary. Po trzecie, postępowanie generuje niższe koszty, które na koniec dnia mogą być przerzucone na oskarżonego. Zaznaczyć niemniej trzeba, że możliwość konsensualnego zakończenia postępowania warunkowana jest zasadniczo uregulowaniem należności podatkowych.
Jedną z instytucji konsensualnego zakończenia postępowania jest właśnie dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Postępowanie kończy się co prawda wyrokiem o charakterze skazującym, niemniej – co szczególnie istotne – wyrok taki nie jest odnotowywany w karcie karnej.
Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności – art. 17 k.k.s.
Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności uregulowane zostało w art. 17 k.k.s. Zgodnie z § 1 tego przepisu, „Sąd może udzielić zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, jeżeli wina sprawcy i okoliczności popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego nie budzą wątpliwości, a jednocześnie:
-
uiszczono w całości wymagalną należność publicznoprawną, jeżeli w związku z przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym nastąpiło uszczuplenie tej należności;
-
sprawca uiścił kwotę odpowiadającą co najmniej najniższej karze grzywny grożącej za dany czyn zabroniony;
-
sprawca wyraził zgodę na przepadek przedmiotów co najmniej w takim zakresie, w jakim ten przepadek jest obowiązkowy, a w razie niemożności złożenia tych przedmiotów - uiścił ich równowartość pieniężną;
-
uiszczono co najmniej zryczałtowaną równowartość kosztów postępowania”.
Warunki dobrowolnego poddania się odpowiedzialności stanowią niejako wykonanie przyszłego wyroku sądowego. Oto bowiem sprawca, jeszcze przed wydaniem i uprawomocnieniem się wyroku, musi nie tylko zwrócić uszczuploną należność publicznoprawną (czyli niezapłacony podatek), lecz również uiścić ustaloną kwotę grzywny i kosztów postępowania. Aby odpowiednio zabezpieczyć swoje interesy procesowe, warto skontaktować się uprzednio z adwokatem, który pomoże uzgodnić warunki dobrowolnego poddania się odpowiedzialności i przygotuje stosowny wniosek .
Kiedy dobrowolne poddanie się odpowiedzialności nie jest możliwe?
Zgodnie z wolą ustawodawcy, nie w każdym przypadku istnieć będzie możliwość dobrowolnego poddania się odpowiedzialności. Zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności nie będzie mianowicie udzielone, jeśli:
-
przestępstwo skarbowe zagrożone jest inną karą niż grzywna (karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności);
-
przestępstwo skarbowe zagrożone tylko karą grzywny popełnione zostało w warunkach nadzwyczajnego obostrzenia kary (art. 37 § 1 k.k.s. lub art. 38 § 2 k.k.s.);
-
zgłoszono interwencję co do przedmiotu podlegającego przepadkowi (chyba że do czasu wniesienia do sądu aktu oskarżenia zostanie ona cofnięta przez interwenienta).
Wyrok zezwalający na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności
Sprawę kończy wyrok zezwalający na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Spornym jest na ile można w tym przypadku mówić o wyroku skazującym, ponieważ sąd nie uznaje tutaj oskarżonego winnym popełnienia danego przestępstwa skarbowego. Wyrok ten stwierdza jednak, że okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości, co oznacza udowodnienie realizacji znamion czynu wraz z innymi okolicznościami istotnymi z punktu widzenia odpowiedzialności karnej jednostki. Z tego też powodu wyrok zezwalający na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności ma w zasadzie charakter wyroku skazującego.
O czym była już przy tym mowa, prawomocny wyrok o zezwoleniu na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności nie podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Karnego. Co więcej, uiszczenie określonej kwoty tytułem kary grzywny w ramach dobrowolnego poddania się odpowiedzialności nie stanowi przesłanki recydywy skarbowej z art. 37 § 1 pkt 4 k.k.s.
W wyroku zezwalającym na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności sąd orzeka tytułem kary grzywny kwotę uiszczoną wcześniej przez sprawcę oraz przepadek przedmiotów w granicach, w jakich sprawca wyraził na to uprzednio zgodę. Zaznaczyć jednocześnie należy, iż z uwagi na konsensualny tryb poddania się odpowiedzialności, w razie zaskarżenia wyroku może on ulec uchyleniu lub zmianie w postępowaniu odwoławczym tylko wtedy, gdy sąd tytułem kary grzywny orzekł kwotę inną niż uiszczona przez sprawcę bądź też orzekł przepadek przedmiotów w zakresie nieobjętym jego zgodą.
Patron merytoryczny artykułu:
Adwokat Prawo Karne • kancelaria Kraków
Rynek Dębnicki 6/3a,
30-319 Kraków
+48 12 307 21 26
kancelaria@karh.pl
Polecamy również: