Dyrektywa NIS 2 a ukryte ryzyko w łańcuchach dostaw cyfrowych

Nowe regulacje cyberbezpieczeństwa przynoszą kluczowe zmiany dla organizacji w całej Europie. Dyrektywa NIS 2 wprowadza zaostrzone wymagania dotyczące zarządzania ryzykiem w cyberprzestrzeni, szczególnie w kontekście cyfrowych łańcuchów dostaw. Sprawdź, jak nowe przepisy wpływają nabezpieczeństwo Twojej organizacji i jakie ukryte zagrożenia czyhają w łańcuchach dostaw cyfrowych.

Co to jest dyrektywa NIS 2 i kiedy zaczęła obowiązywać?

Dyrektywa NIS 2 obowiązuje od 16 stycznia 2023 roku izastępuje pierwotną dyrektywę NIS z 2016 roku. Państwa członkowskie UE miały czas do 17 października 2024 roku na implementację przepisów do krajowego prawodawstwa. Głównym celem tej regulacji jest wzmocnienie odporności cybernetycznej oraz ujednolicenie standardów bezpieczeństwa w całej Unii Europejskiej.

Nowa dyrektywa znacząco rozszerza zakres podmiotów objętych regulacją. Podczas gdy pierwotna NIS dotyczyła głównie operatorów usług kluczowych, dyrektywa NIS 2 obejmuje również średnie i duże przedsiębiorstwa z sektorów uznanych za istotne lub ważne. To oznacza, że znacznie więcej organizacji musi spełniać rygorystyczne wymagania cyberbezpieczeństwa.

Kluczowym elementem nowych przepisów jest nacisk na zarządzanie ryzykiem w łańcuchach dostaw. Organizacje nie mogą już ograniczać się wyłącznie do zabezpieczenia własnych systemów – muszą również kontrolować cyberbezpieczeństwo swoich dostawców i partnerów biznesowych.

Jak wygląda cyfrowy łańcuch dostaw w nowoczesnych firmach?

Współczesne organizacje funkcjonują w złożonych ekosystemach cyfrowych, gdzie łańcuch dostaw wykracza daleko poza tradycyjne dostawy fizyczne. Cyfrowy łańcuch dostaw obejmuje wszystkich dostawców usługIT, partnerów technologicznych, podwykonawców oraz zewnętrzne systemy, z którymi organizacja wymienia dane lub które wpływają na jej funkcjonowanie.

W praktyce oznacza to szeroką gamę podmiotów: dostawców oprogramowania, usługodawców chmurowych, firm zajmującychsię przetwarzaniem danych, partnerów integracyjnych czy dostawców rozwiązań bezpieczeństwa. Każdy z tych elementów może stanowić potencjalne źródło zagrożeń cybernetycznych.

Przykład? Organizacja korzysta zsystemu ERP dostawcy A, który przechowuje dane w chmurze dostawcy B, wykorzystuje oprogramowanie zabezpieczające dostawcy C, a system raportowania udostępnia dostawca D. Cyberatak na któregokolwiek z tych dostawców może bezpośrednio wpłynąć na bezpieczeństwo głównej organizacji.

Gdzie organizacje najczęściej tracą kontrolę nad cyberbezpieczeństwem?

Najpoważniejsze zagrożenia w cyfrowych łańcuchach dostaw często pozostają niewidoczne dla zarządów organizacji. Pierwsze ryzyko to brakpełnej widoczności łańcucha dostaw. Wiele firm nie ma kompletnej wiedzy o wszystkich dostawcach technologicznych, z których korzysta, szczególnie o tych działających w modelu “dostawca dostawcy”.

Problemy z usługami chmurowymi

Problempogłębia się w przypadku usług chmurowych. Gdy organizacja korzysta z platformy chmurowej, często nie ma pełnej kontroli nad tym, gdzie fizycznie przechowywane są jej dane, jakie dodatkowe usługi wykorzystuje dostawca czy z jakimi podmiotami współpracuje wramach swojej infrastruktury.

Nieaktualne umowy jako źródło ryzyka

Kolejnym ukrytym ryzykiem są nieaktualne umowy z dostawcami, które nie uwzględniają współczesnych standardów cyberbezpieczeństwa. Stare kontrakty często nie zawierają klauzul dotyczących zarządzania incydentami, standardów szyfrowania czy obowiązków raportowania naruszeń bezpieczeństwa.

Szczególnie problematyczne jest zarządzanie dostępami i uprawnieniami w złożonych środowiskach IT. Gdy różni dostawcy mają dostęp do systemów organizacji, trudno jest kontrolować, kto, kiedy i w jakim zakresie ma dostęp do krytycznych danych i systemów.

Jakie nowe obowiązki wprowadza dyrektywa NIS 2 dla firm?

Dyrektywa NIS 2 wprowadza konkretne wymagania dotyczące łańcuchów dostaw cyfrowych. Organizacje muszą wdrożyć szereg nowych procedur i mechanizmów kontrolnych:

• regularne analizy ryzyka obejmujące wszystkich kluczowych dostawców technologicznych i systematyczną ocenę poziomu cyberbezpieczeństwa partnerów biznesowych
• procedury zarządzania incydentami z udziałem dostawców, zawierające jasno określone procesy reagowania na zagrożenia pochodzące z łańcucha dostaw
• obowiązek monitorowania i raportowania znaczących incydentów cyberbezpieczeństwa w ciągu 24 godzin od ich wykrycia, z dostarczeniem szczegółowego raportu w ciągu 72 godzin
• osobistą odpowiedzialność zarządów za cyberbezpieczeństwo, wymagającą aktywnego uczestnictwa najwyższych szczebli zarządzania w procesach związanych z ryzykiem cybernetycznym

Nowe przepisy fundamentalnie zmieniają podejście do odpowiedzialności za bezpieczeństwo, przenosząc ją z działów IT na strategiczny poziom organizacji.

Jak przygotować się na wymagania dyrektywy NIS 2 w kontekście łańcucha dostaw?

Pierwszym krokiem w przygotowaniu na wymogi dyrektywy jest przeprowadzenie kompleksowego mapowania cyfrowego łańcucha dostaw. Organizacje muszą zidentyfikować wszystkich dostawców technologicznych, ocenić ich krytyczność dla funkcjonowania firmy oraz przeanalizować potencjalne ryzyka związane z każdym z nich.

Aktualizacja umów z dostawcami to kolejny priorytet. Nowe kontrakty powinny zawierać jasne klauzule dotyczące standardów cyberbezpieczeństwa, procedur raportowania incydentów, prawa do audytu oraz określenia odpowiedzialności w przypadku naruszeń bezpieczeństwa.

Konieczne jest również wdrożenie systemu ciągłego monitorowania bezpieczeństwa łańcucha dostaw. Organizacje muszą mieć narzędzia i procesy pozwalające na bieżące śledzenie poziomu cyberbezpieczeństwa u kluczowych dostawców.

Szkolenie personelu i zarządu stanowi fundament skutecznego wdrożenia nowych wymagań. Wszyscy pracownicy zaangażowani w zarządzanie dostawcami muszą rozumieć nowe ryzyka i obowiązki wynikające z dyrektywy NIS 2.

Dlaczego weryfikacja zgodności z NIS 2 jest kluczowa dla sukcesu?

Skuteczne wdrożenie wymagań dyrektywy NIS 2 wymaga systematycznego podejścia do weryfikacji i certyfikacji procesów bezpieczeństwa. Organizacje potrzebują niezależnej oceny swojego poziomu przygotowania oraz potwierdzenia, że wdrożone rozwiązania spełniają wymagania regulacyjne.

Bureau Veritas oferuje kompleksowe usługi weryfikacji systemów zarządzania bezpieczeństwem informacji, wspierając organizacje w procesie dostosowania do nowych wymagań prawnych. Dzięki międzynarodowemu doświadczeniu w zakresie cyberbezpieczeństwa, weryfikacja zgodności może być prowadzona zgodnie z najwyższymi standardami branżowymi.

Podsumowując, dyrektywa NIS 2 fundamentalnie zmienia podejście do cyberbezpieczeństwa w organizacjach. Zarządzanie ryzykiem w cyfrowych łańcuchach dostaw przestaje być opcją i staje się kluczowym elementem strategii biznesowej. Firmy, które już dziś inwestują w kompleksowe rozwiązania bezpieczeństwa i weryfikację zgodności, budują przewagę konkurencyjną i przygotowują się na przyszłe wyzwania regulacyjne.