Notariusz jest jednym z bardziej rozpoznawalnych zawodów prawniczych. Ukończenie studiów w tym kierunku to zaledwie pierwszy krok, aby zostać w przyszłości rejentem i otworzyć wymarzoną kancelarię. Ustawodawca stawia bowiem w tym zakresie szereg warunków, które trzeba spełnić, aby móc wykonywać ten zawód. Patronem merytorycznym artykułu jest notariusz Notariusz w Pruszkowie.
Ogólne warunki przy powoływaniu na notariusza
Zgodnie z treścią art. 11 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie, notariuszem może być powołany ten, kto:
-
posiada obywatelstwo polskie, obywatelstwo innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, albo obywatelstwo innego państwa, jeżeli na podstawie przepisów prawa Unii Europejskiej przysługuje mu prawo podjęcia zatrudnienia lub samozatrudnienia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na zasadach określonych w tych przepisach;
-
korzysta w pełni z praw publicznych i ma pełną zdolność do czynności prawnych;
-
jest nieskazitelnego charakteru i daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu notariusza;
-
ukończył wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej;
-
odbył aplikację notarialną w Rzeczypospolitej Polskiej;
-
złożył egzamin notarialny w Rzeczypospolitej Polskiej;
-
ukończył 26 lat.
Studia prawnicze
Pierwszym niezbędnym wymogiem w uzyskaniu tytułu notariusza jest oczywiście ukończenie 5-letnich jednolitych studiów prawniczych, a w związku z tym uzyskanie tytułu magistra prawa. Oczywiście ukończenie równorzędnych studiów zagranicznych także będzie uznawane przy spełnianiu wymogów koniecznych do powołania na notariusza.
W toku studiów prawniczych dana osoba zaznajamiana jest z szeregiem różnych dziedzin i aktów prawnych obowiązujących w Polsce. Warto jednak zaznaczyć, że na tym etapie nie następuje kształcenie typowe dla przyszłego notariusza – kwestie notariatu oraz dokładnych zasad wykonywania tego zawodu są praktycznie pomijane.
Polecam także: https://finanse.wp.pl/na-czym-polega-postepowanie-upadlosciowe-spolki-6633949482580576a
Aplikacja notarialna i egzamin notarialny
Najbardziej popularną metodą dojścia do zawodu notariusza jest odbycie aplikacji notarialnej, a następnie pozytywne przedłożenie egzaminu zawodowego, który odbywa się raz w roku. Sama aplikacja trwa 3,5 roku i można ją przyrównać do szkolenia zawodowego, które odbywa kandydat na przyszłego notariusza. Dobrą widomością jest to, że w toku takiej aplikacji nie przeprowadzane są obowiązkowe kolokwia i egzaminy – aplikant może przystępować do nich dobrowolnie.
Aby dostać się na aplikację notarialną należy zdać egzamin państwowy, który odbywa się w formie testu z określonych dziedzin prawa (ustawy obowiązujące na egzaminie wstępnym są corocznie publikowane na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości). Test składa się ze 150 pytań zamkniętych, zaś pozytywny wynik uzyskuje się, gdy uda się zdobyć co najmniej 100 punktów (udzielonych zostanie minimum 100 poprawnych odpowiedzi). Egzamin wstępny wymaga pamięciowego nauczenia się treści sporej liczby przepisów.
Zupełnie inaczej wygląda egzamin zawodowy, który odbywany jest po ukończeniu aplikacji notarialnej. Trwa on przez 3 dni, każdy po 6 godzin. W jego trakcie sprawdzana jest praktyczna wiedza kandydata na przyszłego rejenta – egzaminowany musi napisać dwa projekty aktu notarialnego oraz opinię prawną (względnie dokonać innej czynności, niż akt notarialny). W trakcie egzaminu zdający może korzystać z treści aktów prawnych, orzecznictwa i komentarzy, niedozwolone jest jednak wykorzystywanie wzorów aktów notarialnych. Egzamin notarialny odbywa się co roku, aby go zdać należy uzyskać pozytywne oceny ze wszystkich jego 3 części. Jeśli zdającemu się to nie uda, będzie mógł spróbować swoich szans następnym razem, przy czym musi niestety podejść do całego egzaminu od nowa (nie ma znaczenia, że w ubiegłym roku zdał np. dwie z trzech części egzaminu).
Jak ominąć aplikację notarialną i egzamin zawodowy?
Odbycie aplikacji notarialnej oraz przejście przez egzamin zawodowy to jednak nie jedyna droga do profesji rejenta. Ustawodawca stosuje bowiem w tym zakresie ważne wyjątki.
Wymagania odbycia aplikacji i zdania egzaminu zawodowego nie dotyczą osób, które w Rzeczypospolitej Polskiej:
-
tytuł naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego nauk prawnych;
-
zajmowały stanowisko sędziego lub prokuratora;
-
zajmowały stanowisko asesora sądowego przez okres co najmniej 2 lat;
-
wykonywały zawód adwokata lub radcy prawnego przez okres co najmniej 3 lat;
-
co najmniej przez 3 lata zajmowały stanowisko Prezesa Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, jej wiceprezesa lub radcy.
Do egzaminu notarialnego bez odbycia aplikacji notarialnej mogą przystąpić osoby, które w Rzeczypospolitej Polskiej:
-
posiadają stopień naukowy doktora nauk prawnych;
-
przez okres co najmniej 4 lat w okresie nie dłuższym niż 6 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu były zatrudnione na stanowisku referendarza sądowego, starszego referendarza sądowego, asystenta prokuratora, asystenta sędziego lub były zatrudnione w Sądzie Najwyższym lub w Trybunale Konstytucyjnym i wykonywały zadania odpowiadające czynnościom asystenta sędziego;
-
po ukończeniu wyższych studiów prawniczych przez okres co najmniej 4 lat w okresie nie dłuższym niż 6 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu wykonywały na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane z czynnościami wykonywanymi przez notariusza w kancelarii notarialnej;
-
po ukończeniu wyższych studiów prawniczych przez okres co najmniej 4 lat w okresie nie dłuższym niż 6 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu były zatrudnione w urzędach organów władzy publicznej i wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej na rzecz tych urzędów;
-
po ukończeniu aplikacji legislacyjnej przez okres co najmniej 4 lat w okresie nie dłuższym niż 6 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu były zatrudnione w urzędach organów władzy publicznej lub w państwowych jednostkach organizacyjnych i wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane z tworzeniem projektów ustaw, rozporządzeń lub aktów prawa miejscowego;
-
zajmują stanowisko radcy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej;
-
zdały egzamin sędziowski, prokuratorski, adwokacki, radcowski lub komorniczy.
Do egzaminu notarialnego bez odbycia aplikacji notarialnej mogą przystąpić również osoby, które przez okres co najmniej 4 lat w okresie nie dłuższym niż 6 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu były zatrudnione w międzynarodowym organie sądowym, w szczególności w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej lub Europejskim Trybunale Praw Człowieka i wykonywały zadania odpowiadające czynnościom asystenta sędziego.