Czy używane maszyny muszą przejść certyfikację CE?

Wiele firm decyduje się na zakup maszyn używanych, chcąc obniżyć koszty produkcji. Jednak zanim taka maszyna trafi na linię produkcyjną, pojawia się kluczowe pytanie: czy jest ona zgodna z obowiązującymi przepisami? W przypadku maszyn nowych sprawa jest jasna – każdy nowy sprzęt musi mieć deklarację zgodności WE. Ale co z maszynami używanymi? Czy wymagają one certyfikacji zgodności? Okazuje się, że odpowiedź na to pytanie nie zawsze jest oczywista.

Maszyna używana a przepisy – co się zmieniło?

Maszyny używane, zwłaszcza te wyprodukowane przed wprowadzeniem Dyrektywy Maszynowej 2006/42/WE, mogą nie spełniać współczesnych standardów bezpieczeństwa. Kiedy taka maszyna trafia do nowego właściciela, to na nim spoczywa odpowiedzialność za zapewnienie, że sprzęt jest bezpieczny i zgodny z przepisami. Właśnie dlatego maszyny używane, wprowadzane ponownie do obrotu, mogą wymagać ponownej oceny zgodności i uzyskania deklaracji zgodności WE.

Pamiętaj, że każda maszyna, która trafia na rynek unijny – niezależnie od tego, czy jest nowa, czy używana – musi spełniać minimalne wymagania bezpieczeństwa. To oznacza, że jeśli maszyna nie posiada odpowiednich dokumentów lub jej dokumentacja jest niepełna, może być konieczne przeprowadzenie procesu oceny zgodności od początku.

Czy zawsze wymagana jest ponowna certyfikacja?

W przypadku maszyn używanych ponowna certyfikacja zależy od kilku czynników. Jeśli maszyna była już wcześniej oceniana pod kątem zgodności i posiada ważną deklarację zgodności WE, to w teorii nie powinna wymagać ponownej certyfikacji. Jednak sprawa komplikuje się, gdy maszyna była modyfikowana lub naprawiana. Nawet drobna zmiana techniczna może wpłynąć na bezpieczeństwo działania, co w efekcie oznacza, że ocena zgodności musi zostać przeprowadzona na nowo.

Warto również pamiętać, że brak aktualnej deklaracji zgodności lub jej niekompletność automatycznie wymusza na nowym właścicielu przeprowadzenie pełnej oceny zgodności. To często jest zaniedbywany aspekt, który może doprowadzić do poważnych problemów w przypadku kontroli lub – co gorsza – wypadku przy pracy.

Kiedy musisz wykonać ocenę zgodności od nowa?

Są sytuacje, w których przeprowadzenie pełnej oceny zgodności dla używanej maszyny jest obowiązkowe. Należy do nich każda poważna modyfikacja techniczna, która może wpływać na sposób działania maszyny lub jej bezpieczeństwo. Przykładem takich zmian mogą być:

• Zmiany w układzie sterowania, zwłaszcza te związane z bezpieczeństwem (np. instalacja nowego systemu sterowania),
• Dodanie nowych funkcji, które zmieniają przeznaczenie maszyny,
• Modernizacja kluczowych elementów, takich jak osłony, systemy hamowania czy zabezpieczenia.

W takich przypadkach konieczne jest ponowne wykonanie oceny ryzyka i dostosowanie maszyny do obowiązujących standardów. Oznacza to również potrzebę uzyskania nowej deklaracji zgodności WE, która potwierdzi, że maszyna spełnia aktualne przepisy prawne.

Jakie ryzyko niesie brak aktualnej deklaracji zgodności?

Decydując się na zakup używanej maszyny, która nie posiada ważnej deklaracji zgodności, podejmujesz duże ryzyko. Oprócz ewentualnych problemów prawnych, istnieje również ryzyko związane z bezpieczeństwem pracy. Maszyny, które nie spełniają wymogów Dyrektywy Maszynowej, mogą stanowić bezpośrednie zagrożenie dla operatorów i innych pracowników. Co więcej, w przypadku wypadku to na Tobie, jako właścicielu maszyny, spoczywa odpowiedzialność za ewentualne konsekwencje.

Brak certyfikacji to również problem podczas kontroli ze strony organów nadzoru. W przypadku, gdy inspektor stwierdzi, że maszyna nie spełnia wymogów, może nałożyć na firmę surowe kary finansowe, a nawet wstrzymać działalność produkcyjną do momentu uzupełnienia brakujących dokumentów lub przeprowadzenia modernizacji maszyny.

Jakie kroki należy podjąć, aby maszyna używana była zgodna z przepisami?

Pierwszym krokiem jest dokładna analiza dokumentacji technicznej. Jeśli maszyna posiada deklarację zgodności WE, sprawdź, czy jest ona kompletna i aktualna. Jeśli brakuje jakichkolwiek dokumentów lub maszyna była modyfikowana, konieczne może być przeprowadzenie pełnej oceny zgodności na nowo.

Kolejnym krokiem jest wykonanie analizy ryzyka. Sprawdź, czy wszystkie systemy bezpieczeństwa są sprawne i czy maszyna spełnia obecne wymagania. Jeżeli pojawią się jakiekolwiek wątpliwości, warto skonsultować się z ekspertami, którzy pomogą w prawidłowej ocenie stanu maszyny i wskażą, jakie działania należy podjąć.

materiał we współpracy z Engineering Shield – Automatyka przemysłowa, budowa maszyn oraz linii produkcyjnych