Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest jednym z ważniejszych aktów prawnych obowiązujących na terenie danej gminy. Co jakiś czas ulega on modyfikacjom – jak często można jednak zmieniać taki plan?
Co to jest plan zagospodarowania przestrzennego?
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego możemy porównać do graficznego i opisowego ujęcia urbanistyki obowiązującej w gminie. Jest to specjalna mapa, która wskazuje jakie budowle są postawione w danym momencie na konkretnym obszarze gminy Plan ten stanowi jednocześnie wytyczne dla wszystkich mieszkańców i potencjalnych inwestorów w zakresie możliwości budowalnych na danym terenie.
Zgodnie z treścią art. 14 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w celu ustalenia przeznaczenia terenów, w tym dla inwestycji celu publicznego, oraz określenia sposobów ich zagospodarowania i zabudowy rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Integralną częścią uchwały, o której mowa powyżej, jest załącznik graficzny przedstawiający granice obszaru objętego projektem planu.
Plan miejscowy, w wyniku którego następuje zmiana przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne, sporządza się dla całego obszaru wyznaczonego w studium. Uchwałę związaną z planem rada gminy podejmuje z własnej inicjatywy lub na wniosek wójta, burmistrza albo prezydenta miasta. Przed jej podjęciem wójt, burmistrz albo prezydent miasta wykonuje analizy dotyczące zasadności przystąpienia do sporządzenia planu i stopnia zgodności przewidywanych rozwiązań z ustaleniami studium, przygotowuje materiały geodezyjne do opracowania planu oraz ustala niezbędny zakres prac planistycznych.
Planu miejscowego nie sporządza się dla terenów zamkniętych, z wyłączeniem terenów zamkniętych ustalanych przez ministra właściwego do spraw transportu. Plan miejscowy sporządza się obowiązkowo, jeżeli wymagają tego przepisy odrębne. Plan miejscowy jest aktem prawa miejscowego.
Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego należy do zadań własnych gminy. Władztwo planistyczne jest wyrazem samodzielności gminy w rozwiązywaniu lokalnych problemów odnoszących się do zachowania ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej. Plany zagospodarowania przestrzennego mają charakter porządkujący przestrzeń.
Podczas uchwalania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, obowiązkiem organu planistycznego jest takie określenie zasad zabudowy i zagospodarowania terenu, aby postanowienia uchwały nie rodziły żadnych wątpliwości interpretacyjnych, były jasne i jednoznaczne. Istotą ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest bowiem przede wszystkim zapewnienie ładu przestrzennego i zrównoważonego rozwoju, które stanowią podstawę zakresu i sposobów postępowania w sprawach przeznaczania terenów na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy. Ponadto ustalenia planów miejscowych kształtują sposób wykonywania prawa własności nieruchomości.
Zakres związania planu ustaleniami studium zależy w dużej mierze od tego na ile szczegółowo są ustalenia zawarte w studium. W dużej mierze zatem stopień związania planu przez studium uzależnione jest od brzmienia poszczególnych ustaleń studium. Wskazuje się przy tym, iż przepis art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie pozwala na modyfikację w planie wskaźników zagospodarowania przestrzennego przyjętych w studium.
Co ile lat jest zmieniany plan zagospodarowania przestrzennego?
Jak każdy akt prawny także i miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego może ulec zmianie. Podyktowane to jest ciągłymi zmianami i rozwojem każdej polskiej gminy. Wraz z biegiem lat układ architektoniczny i urbanistyczny na danym obszarze ulega modyfikacjom w związku z czym niezbędne staje się wprowadzenie poprawek do istniejącego miejscowego planu.
Zmiany wprowadzane do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego mogą być wywołane również przez zmianę przepisów rangi ustawowej. Taki skutek wywoływany jest również, gdy mieszkańcy danej gminy wnioskują o modyfikację planu np. w związku z inwestycjami, które chcieliby dokonać w najbliższym czasie albo koniecznością dokonania przekształcenia prawnego określonych nieruchomości np. odrolnienia działek i przekształcenia je w nieruchomości o charakterze budowlanym.
Plan miejscowy, a także jego zmianę, uchwala rada gminy, po stwierdzeniu, że nie narusza on ustaleń studium, rozstrzygając jednocześnie o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu planu oraz sposobie realizacji, zapisanych w planie, inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej, które należą do zadań własnych gminy, oraz zasadach ich finansowania, zgodnie z przepisami o finansach publicznych. Część tekstowa planu stanowi treść uchwały, część graficzna oraz wymagane rozstrzygnięcia stanowią załączniki do uchwały. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta przedstawia wojewodzie uchwałę, o której mowa powyżej, wraz z załącznikami oraz dokumentacją prac planistycznych w celu oceny ich zgodności z przepisami prawnymi.
Koncepcja "władztwa planistycznego" oznacza, że w niektórych przypadkach ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego mogą ingerować w interesy prywatne podmiotów skarżących w sposób odbierany przez nich jako niekorzystny. Należy bowiem podkreślić, że prawo własności, mimo, że jest najsilniejszym prawem podmiotowym, korzystającym z gwarancji ustawowych i ponadustawowych, to nie ma jednak charakteru absolutnego i nieograniczonego. Jednakże ze swych uprawnień gmina może korzystać w sposób uzasadniony. Władztwo planistyczne nie może być jednak traktowane jako nieumotywowana przekonywująco ingerencja gminy w prawa właścicielskie. Ingerencja ta jest możliwa, ale musi uwzględniać proporcjonalnie wyważony interes publiczny, oraz interes indywidualny związany z uprawnieniami właścicielskimi. Wymaga to więc od gminy wnikliwego i wszechstronnego rozważenia zarówno interesu indywidualnego jak i publicznego oraz uzasadnienia prawidłowości przyjętych rozwiązań planistycznych, ich celowości i słuszności. Dopuszczalna jest zmiana w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego dotychczasowego przeznaczenia całości bądź części danego gruntu, jednak taka ingerencja w prawo własności musi być uzasadniona i proporcjonalna w stosunku do celów, których osiągnięciu ma służyć.
Podsumowanie
Plan zagospodarowania przestrzennego może ulegać zmianie w związku z aktualnymi potrzebami danej gminy. Średnio następuje to co kilka lat, aczkolwiek nie ma przeszkód prawnych do tego, by miejscowy plan był zmieniany częściej. Ostateczną decyzję w tym zakresie podejmują odpowiednie organy gminy. W przypadku odszkodowania za MPZP warto skorzystać z pomocy profesjonalistów, którzy pomogą w wyjaśnieniu wszelkich wątpliwości związanych z tym tematem.
Na zakończenie niniejszego artykułu, pragniemy złożyć serdeczne podziękowania kancelarii TMH Tomasz Marek Marcin Hotel Adwokaci i Radcowie Prawni za udostępnienie źródeł oraz cennych wskazówek, które znacząco przyczyniły się do przygotowania tego tekstu. Misją naszej Redakcji jest dostarczanie rzetelnych informacji z zakresu prawa, które mogą pomóc czytelnikom lepiej zrozumieć swoje prawa i obowiązki. Mamy nadzieję, że ten artykuł przyczyni się do budowania świadomości problemu, który opisaliśmy. Zastrzegamy jednak, że niniejszy tekst nie jest poradą prawną i w przypadku konieczności rozwiązania konkretnych problemów prawnych, zalecamy skorzystanie z usług profesjonalnego prawnika. Redakcja Law Media.
Polecamy również: