Zielone przystanki, wiaty i ławki czy ogród sensoryczny. Katowice otrzymają ponad 2,1 mln zł z projektu UPSURGE realizowanego w ramach programu Komisji Europejskiej HORIZON 2020. Głównym założeniem jest wypracowanie w mieście rozwiązań opartych na przyrodzie w celu zmniejszenia zanieczyszczenia i rozwoju regeneracyjnego.
- Katowice są liderem walki o czyste powietrze w naszym regionie. Prowadzimy szereg działań, których celem jest zazielenianie naszego miasta, min. poprzez możliwość partycypacji mieszkańców i tzw. „zielony budżet", sadzenie łąk, czy projekt wCOPdrzewo. Dzięki dofinansowaniu z projektu UPSURGE możliwa będzie realizacja kolejnych zielonych projektów, m.in. zielonych przystanków i ogrodu sensorycznego w przestrzeni miejskiej, które jednocześnie wpłyną na polepszenie jakości powietrza w Katowicach – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic.
Podstawowym celem projektu UPSURGE (City-centered approach to catalyze nature-based solutions through the EU Regenerative Urban Lighthouse for pollution alleviation and regenerative development) jest stworzenie tzw. sieci referencyjnej podmiotów/miast/instytucji, które będą zaangażowane w testowanie innowacyjnych rozwiązań w celu odpowiedzi na problemy współczesnych miast i ich adaptacji do zmian klimatu. Projekt ma pomóc w stworzeniu nowatorskiego podejścia do polepszenia jakości powietrza. Chodzi o pokazanie niewykorzystanego potencjału rozwiązań opartych na naturze. W ramach projektu w południowych dzielnicach powstanie zielona ławka, a przy ul. Tyskiej zaadaptowany zostanie teren, gdzie w ubiegłym roku powstał zbiornik retencyjny. Na Osiedlu Witosa realizowany będzie ogród sensoryczny. Zielone przystanki będą realizowane natomiast przy ul. Warszawskiej i ul. Chorzowskiej.
W projekcie będą uczestniczyły 23 miasta europejskie a liderem projektu jest słoweńska firma E-ZAVOD, ZAVOD ZA PROJEKTNO SVETOVANJE, RAZISKOVANJE IN RAZVOJ CELOVITIH RESIT. Projekt realizowany będzie w latach 2021-2024.
Katowice w ramach projektu otrzymają 502,3 tys. euro, czyli ponad 2,1 mln złotych
Realizatorem projektu ze strony Miasta Katowice jest Zakład Zieleni Miejskiej, który stworzy zielone miejsca przystankowe w miejscach o największych wskazaniach wysp ciepła dla Katowic. Wybrane miejsca zostaną wyposażone w stację rejestrującą zmiany parametrów środowiska i reakcji roślin na stres.
- Po raz kolejny miasto Katowice, poprzez udział w projekcie międzynarodowym, będzie miało możliwość sfinansowania pilotażowych działań, zdobycia nowych doświadczeń i wiedzy związanej z wyzwaniami współczesnych miast i ich adaptacji do zmian klimatu. Zacieśnione relacje pomiędzy partnerami pozwolą na długofalową kooperację w kolejnej perspektywie i otworzą nowe horyzonty współpracy w środowisku międzynarodowym - mówi Małgorzata Domagalska, naczelnik Wydziału Funduszy Europejskich Urzędu Miasta Katowice.
Realizacja projektu UPSURGE oparta jest na naturalnych rozwiązaniach - Nature Based Solutions (NBS), zlokalizowanych na obszarze publicznym, oparta na wykorzystaniu gatunków roślin rodzimych (roślin spontanicznie porastających tereny miejsko-przemysłowe) oraz roślin polecanych do zastosowania w urządzaniu zieleni miejskiej. Realizacja ta pozwoli na badaniu m.in. reakcji roślin (ilość wytwarzanego tlenu, produkowanej biomasy – związane go CO2) na zmieniające się warunki środowiska w ich otoczeniu (zanieczyszczenie, wzrost temperatury, susza i in.). Rośliny te będą wykorzystane jako wskaźnik jakości życia w przestrzeniach miejskich. Realizacja zadania będzie możliwa w oparciu o współpracę z Instytutem Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach, także w zakresie badania właściwości fizycznych i chemicznych gleb w poszczególnych lokalizacjach.
Lokalizacje punktów zagospodarowania zielenią opartych na NBS w mieście Katowice:
- Zielona wiata / zielona ławka. Teren wokół przystanku autobusowego przy ulicy Jankego
Rozszczelnienie nawierzchni, wykonanie nowej ekologicznej, bazującej na NBS zielonej wiaty przystankowej ustawionej w pobliżu tradycyjnego przystanku, wraz z punktem pomiarowym z czujnikami mierzącymi wilgotność, retencję, temperaturę. Czujniki pomiarowe będą zainstalowane zarówno w istniejącej wiacie przystankowej, jak i w nowowybudowanym „zielonym" przystanku, co da możliwość analizy porównawczej danych. Miejsce wybrano z uwagi na duże natężenie ruchu ogólnomiejskiego, wyspę ciepła oraz okoliczną zabudowę mieszkaniową – osiedla.
- Zakątek z zielenią i roślinami kserotermicznymi wraz z elementami edukacji. Teren zbiornika retencyjnego przy ulicy Tyskiej
Miasto Katowice utworzyło podziemne zbiorniki retencyjne o pojemności 1540 m3, (w ramach zadania „Uporządkowanie wód deszczowych zlewni rzeki Mlecznej w Katowicach"), zlokalizowane przy ulicy Tyskiej.
W ramach zadania zakłada się utworzenie zagospodarowanego terenu zieleni wraz z roślinnością kserotermiczną zlokalizowaną nad zabudowanymi zbiornikami. Istnieje możliwość ustawienia tablic edukacyjnych na tym terenie. Obszar zagospodarowany zostanie wyposażony w stację rejestrującą zmiany parametrów środowiska i reakcji roślin na stres. Analiza wyników będzie możliwa w oparciu o współpracę z IETU.
- Zielony przystanek – teren przy ul. Chorzowskiej, obok wejścia głównego do Parku Śląskiego
Teren zabrukowany, położony przy ul. Chorzowskiej - jednej z najbardziej ruchliwych w Katowicach, w sąsiedztwie Parku Śląskiego oraz osiedla Tysiąclecia – wysoka zabudowa mieszkaniowa. Dawniej obszar ten był wykorzystywany jako parking i miejsce przesiadkowe (tramwaj / autobus). W ramach zadania zakłada się rozszczelnienie nawierzchni, zagospodarowanie zielenią, poprawę komfortu osób korzystających z przystanków. Istnieje możliwość ustawienia tablic edukacyjnych na tym terenie. Obszar zagospodarowany zostanie wyposażony w stację rejestrującą zmiany parametrów środowiska i reakcji roślin na stres. Analiza wyników będzie możliwa w oparciu o współpracę z IETU.
- Zielony przystanek przy ulicy Warszawskiej, na wysokości kościoła Katedrze Ewangelickiej Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach
Przystanek autobusowy zlokalizowany jest na ul. Warszawskiej, przy Katedrze Ewangelickiej. W ramach zadania zakłada się rozszczelnienie powierzchni, zagospodarowanie zielenią, poprawę komfortu osób korzystających z przystanku. Obszar zagospodarowany zostanie wyposażony w stację rejestrującą zmiany parametrów środowiska i reakcji roślin na stres. Analiza wyników będzie możliwa w oparciu o współpracę z IETU.
- „Ogród sensoryczny" – teren przed szpitalem w dzielnicy Ochojec, zielony przystanek
Teren położony przy wejściu do szpitala przy ul. Ziołowej, o dużym natężeniu ruchu. Całość położona w dzielnicy z zabudową mieszkaniową jednorodzinną. W ramach realizacji zadania planuje się utworzenie ogrodu sensorycznego, obniżającego stres pacjentów. Na tym terenie planujemy także rozszerzenie strefy zieleni o obszar przystanków autobusowych. Obszar zagospodarowany zostanie wyposażony w stację rejestrującą zmiany parametrów środowiska i reakcji roślin na stres. Analiza wyników będzie możliwa w oparciu o współpracę z IETU.